Tuvalet Kontrolü Kazanımı (Tuvalet Eğitimi)
Tuvalet kontrolü kazanımı, erken çocukluk dönemi çocukların önemli gelişimsel görevlerinden birisi olup çocuğun bağımsızlık içeren davranışlarındandır. Çocuğun uyanık ve uyur durumdayken idrar ve dışkı kontrolünü kazanması, yardım ve hatırlatma olmadan tuvaletinin geldiğini fark ederek, tuvalete gidip ihtiyacını gidermesidir.
Tuvalet kontrolü kazanımına başlarken çocuğun mesane kontrolünün yeterince gelişmiş olmasının yanı sıra bedensel ve zihinsel gelişimi açısından da hazır olması önemlidir. Tuvalet kontrolü kazanımı için genellikle sağlıklı çocuklar 18-24 aylar arasında fiziksel olarak hazır hale gelebilmektedir.
Tuvalet eğitimine ne zaman başlanacağının veya ne kadar süreceğinin kararı kişiye özgü olup bireysel farklıklar gösterebilir. Örneğin; tuvalet eğitimi süreci bazı çocuklar için 2-3 gün sürerken, bazı çocuklarda bu süreç aylar alabilir. Tuvalet kontrolü kazanımına başlamadan önce, çocuğun eğitime hazır olduğunun ipuçları beklenmelidir.
Tuvalet kontrolü kazanımına hazır olan çocuk:
- Az ve sık idrar yerine bir kaç saat kuru kalarak daha seyrek zamanda ve daha fazla
miktarda tuvaletini yapar.
- Bezi ıslandığında veya kirlendiğinde rahatsızlık duyduğunu belirtir veya temiz
olmakla kirli olmanın arasındaki farkı algılar.
- Çocuk anne/babasını veya kardeşlerini taklit etmek ister, tuvaletini yaparken haber
verir.
- Tuvaletini yapmak için odanın bir köşesine gider, pantolonunu kendi başına çıkarabilir ve “Kendi başıma yaptım” demekten hoşlanır.
Çocuğun bezi gündüz çıkarılıp gece tekrar takılmamalıdır. Eğer gündüz çıkarılıp gece tekrar bağlanırsa çocuk alışkanlığı kazanmada zorlanır, bir çatışma yaşar ve tuvaletini ne zaman tutup ne zaman bırakacağını bilemez.
Geceleri daha sık olmakla birlikte alta kaçırma kazaları yaşanabilmektedir ve çocukları suçlamamalı, cezalandırmamalıdırlar. Aksi takdirde çocukta, idrarını tutma, kirli tuvaletleri kullanmama, sadece beze idrar yapma konusunda ısrar etme, idrarını ve dışkısını bilerek tutma, idrar kaçırmalar sonrasında panik ataklar, hıçkırık ve öfke nöbetleri görülür ve uzayan tuvalet sorunu sonucunda çocuğun psikolojik gelişimine zarar veren durumlara ve ailenin işlev düzeyini bozulabilir.
Alt kaçırma kazaları olduğu zamanlar ebeveynler bu kazaları doğal olarak karşılamalı, çocuklara karşı anlayışlı, sevgi dolu olmalıdırlar. Tuvalet eğitim öncesi ve tuvalet eğitimi esnasında ebeveynler çocuğu cesaretlendirmelidirler. Çocuğa kolaylıkla kendi başına çıkarabileceği iç çamaşırı giydirilmeli ve bu konuda çocuğa sorumluluk verilmelidir. Şarkılardan, hikayelerden yararlanılabilir. Çocuklara uygun lazımlık seçmek önemlidir. Ayaklarını yere basabiliyor olmaları gerekmektedir lazımlık üzerindeyken.
Yararlanılabilecek Kaynak Kitaplar:
- Teo’nun kaka kitabı
- Kaka Yaparken Acıtıyor
- Güle Güle Kakalar